Dodano: 19 września, 2022
Cukier jest wszechobecny w naszym życiu. A jednak często mówiąc o uzależnieniach, zapomina się o tym, jaki wpływ na organizm mają słodycze. Czy codzienne małe co nieco może powodować wystąpienie uzależnienia od słodyczy?
Czym jest uzależnienie?
Uzależnienie to silny, wewnętrzny przymus zażywania danej substancji psychoaktywnej czy wykonywania określonej czynności, nawet jeśli wiąże się to z negatywnymi konsekwencjami. To utrata kontroli nad swoim działaniem w celu obcowania ze stymulującym bodźcem. Uzależnienie to problem fizyczny, psychiczny i poznawczy.
Charakteryzuje się kompulsywnymi, często niekontrolowanymi zachowaniami, które występują kosztem innych czynności i nasilają się wraz z upływem czasu. Uzależnienie nie ogranicza się tylko do produktów, które spożywamy, takich jak alkohol, narkotyki, palenie ale może obejmować praktycznie wszystko jak: hazard, zakupy, korzystanie z mediów społecznościowych, seks, jedzenie, a paradoksalnie nawet sport.
Gdy angażujemy się w zachowania, które są szkodliwe dla zdrowia, możemy sobie nie zdawać sprawy, że długoterminowe konsekwencje naszych wyborów mogą być bardzo negatywne i przerodzić się w uzależnienia. Na przykład narracja sięgania po słodycze obecna w różengo rodzaju reklamach. Najczęściej słodkości są przedstawiane jako nagroda za dobrze wykonaną pracę lub pokonanie trudności dnia. Takie pobłażanie może przerodzić się w wykształcenie nawyku jedzenia łakoci, a potem przymusu, żeby zapewniać sobie wystarczającą ilość cukru.
Cechy osobowości skłonnej do rozwoju uzależnień to:
- tendencja do impulsywnych działań i zachowań.
- trudności z opóźnieniem gratyfikacji – oczekiwanie bodźca i płynącej z obcowania z nim nagrody tu i teraz.
- nonkonformistyczne poglądy i niezadowolenie z panujących norm społecznych.
- silne poczucie wyobcowania ze społeczeństwa i rodziny.
- skłonność do nadmiernego reagowania na stres.
- inne czynniki, które wpływają na powstawanie uzależnienia, czyli wszelakie traumatyczne i negatywne doświadczenia (np. wykorzystywanie fizyczne lub seksualne w dzieciństwie), niska samoocena i chaotyczne życie rodzinne lub domowe.
Wspólnym wątkiem przewijającym się przez te czynniki uzależnienia jest poczucie bezradności. Sięganie po narkotyki, alkohol, jedzenie lub zachowania kompulsywne jest metodą umieszczania poczucia kontroli poza przerastającą nas sytuacją życiową. Wówczas rozwija się przekonanie, że potrafimy „porcjować” sobie dane substancje czy działania, a tymczasem coraz bardziej się w nie zagłębiamy.
Uzależnienie od słodyczy
Uzależnienie od cukru powoduje nadmierne objadanie się słodyczami i innymi słodkimi przysmakami. To w dłuższej perspektywie może prowadzić do wielu komplikacji zdrowotnych, w tym otyłości, cukrzycy, próchnicy zębów, chorób serca i niektórych rodzajów raka.
W krótkim okresie wysokie spożycie cukru może powodować wahania nastroju, rozdrażnienie czy poczucie zmęczenia. Niektóre negatywne skutki jedzenia słodyczy są związane z ich wpływem na insulinę i składniki odżywcze w organizmie czy wysoką kalorycznością produktów. Rafinowany cukier nie zawiera witamin i minerałów, więc ciało będzie musiało „pożyczyć” te wartościowe substancje ze zdrowych komórek, aby móc metabolizować słodkie pożywienie. To może prowadzić do niedoborów z powodu wyczerpania zapasów witamin (C i z grupy B), minerałów i enzymów.
Cukier znajdujemy dziś wszędzie. W supermarkecie chowa się w ciasteczkach, ciastkach, pączkach, cukierkach, napojach gazowanych i innych produktach, o których nawet nie myślimy, że mogą go zawierać. Przy tych wszystkich smacznych przysmakach trudno powstrzymać się od ciągłego spożywania cukru.
Dlaczego ludzie uzależniają się od cukru?
Spożywanie cukru zwiększa poziom serotoniny w organizmie, która jest neuroprzekaźnikiem uspokajającym i poprawiającym nastrój. Serotonina odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu bólu i cykli snu. Jest również „naturalnym antydepresantem”. Kiedy wzrasta poziom cukru, następuje skok serotoniny, a my czujemy się lepiej i fizycznie, i psychicznie. Wiele razy myślimy o ciasteczkach i lodach jako o „pocieszającym” jedzeniu, więc może to być jeden z powodów, dla których trudno jest trzymać się z daleka od słodyczy.
Spożywanie cukru może również zwiększyć poziom dopaminy. Badania wykazały, że substancje uzależniające, takie jak kokaina i heroina, powodują „podwyższony poziom pozakomórkowej dopaminy w jądrze półleżącym”. Ten sam proces zachodzi podczas spożywania pokarmów bogatych w cukier. Stwierdzono również, że receptory dopaminy mają kluczowe znaczenie dla odczuwania przyjemności podczas normalnych wydarzeń życiowych, takich jak oglądanie filmów, ćwiczenia lub czytanie książek. Niedobór receptora został również powiązany z różnymi zaburzeniami, takimi jak alkoholizm, bulimia, depresja lub napadowe objadanie się.
Zmiany w receptorach opioidowych mózgu spowodowane spożywaniem cukru prowadzą do objawów odstawienia przypominających uzależnienie.
„Przerywane, nadmierne spożycie cukru może mieć działanie dopaminergiczne, cholinergiczne i opioidowe, które są podobne do psychostymulantów i opiatów, aczkolwiek w mniejszym stopniu” .(Avena, 2008)
Jak walczyć z uzależnieniem od słodyczy?
Istotnym elementem w celu zminimalizowania czy całkowitego odstawienia spożywania cukru jest powolne zmniejszanie w naszej diecie ilości produktów, które go zawierają. Nasz organizm przyzwyczaja się do pewnych substancji i zachowań, dlatego jedynie stopniowe ograniczanie słodkości przyniesie pozytywne i długotrwałe rezultaty.
Eksperyment z kawą albo herbatą
Warto rozpocząć trening naszego organizmu od prostego zabiegu. Wiele osób rozpoczyna swój dzień od porannej kawy czy herbaty. Ile łyżeczek cukru czy słodzika używasz? Następnym razem odejmij jedną. Napój nie będzie taki słodki, ale pij go w ten sposób przez dwa czy trzy tygodnie, co pozwoli organizmowi przyzwyczaić się do nowego smaku. Wówczas można odjąć kolejną łyżeczkę cukru. Proces należy powtarzać, aż będziesz dodawać niewielką ilość produktu lub w ogóle przestaniesz z niego korzystać. Kluczem jest tu stopniowe ograniczanie i odcinanie więcej tylko wtedy, gdy przyzwyczaisz się do nowego poziomu słodyczy. Może to zająć trochę czasu, jednak przyniesie dłuższe i korzystniejsze efekty niż wykluczenie wszystkich słodyczy z naszego życia od razu.
Zamiana przekąsek
Dowiedz się, ile gramów cukru zawiera Twoja typowa przekąska (na przykład jogurt lub batonik muesli). Znajdź podobne opcje, które mają mniejszą zawartość tego składnika. Wystrzegaj się również sztucznych słodzików w wersjach o niższej zawartości cukru. W rzeczywistości mogą okazać się nawet słodsze niż wersje z prawdziwym cukrem, mimo że wydają się być zdrowszym wyborem. To zwiększy, a nie zmniejszy pragnienie spożywania słodyczy. Możesz również zacząć dodawać produkty, które wcale nie są słodkie (np. orzechy, warzywa), aby przyzwyczaić się do niesłodzonych przekąsek czy wybierać owoce zamiast ciastek i cukierków.
Cheat day
Zmniejsz liczbę dni, w których sięgasz po coś słodkiego po posiłku, aby przestać mieć ochotę na słodycze bezpośrednio po jedzeniu. Na przykład, jeśli jesteś przyzwyczajony do słodyczy po kolacji pięć dni w tygodniu, zmniejsz to do czterech, potem do trzech, a z czasem po prostu rób to na specjalne okazje. Wybieraj też desery o niskiej zawartości cukru. Świeże owoce z odrobiną bitej śmietany to lepszy wybór niż kawałek opływającego kremem i karmelem tortu.
Czytaj etykiety na opakowaniach
Czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele cukru znajduje się w produktach, które codziennie spożywamy. Dotyczy to szczególnie wysoko przetworzonej żywności, ale i niepokornych produktów jak pieczywo czy gotowe sosy. Z tego powodu warto sprawdzać zawartość cukru nawet w artykułach spożywczych, które tak naprawdę nie powinny zawierać dużych ilości tego produktu. Wszystkie niezbędne informacje znajdziesz na etykietach na opakowaniach.
Proces walki z nałogiem jest taki sam niezależnie od substancji czy zachowania. W przypadku słodyczy chodzi o to, aby powoli i metodycznie zmniejszać ilość cukru lub słodzika w spożywanych pokarmach. Dzięki takiemu działaniu powoli zauważymy, że nasza smakowa paleta się zmienia, a organizm nie domaga się łakoci w tak dużym stopniu. Pamiętajmy, że nie tylko słodycze są pyszne i warto zrobić miejsce w swojej diecie na inne produkty np. sezonowe owoce i warzywa. Jeśli nie potrafimy poradzić sobie z uzależnieniem, dobrze zwrócić się po pomoc do specjalisty.
W naszym gabinecie biorezonansu i tlenoterapii także proponujemy naturalne metody walki z nałogami. Pomożemy Ci rzucić palenie, picie czy pozbyć się uzależenienia od cukru, a także wzmocnić siły psychiczne i odporność na stres.
Źródło:
- Avena, N. (2008). Evidence for sugar addiction: Behavioral and neurochemical effects of intermittent, excessive sugar intake. Neuroscience & Bio Behavioral Reviews, 32(1), 20–39.
- Avena, N. (2009). Sugar and fat bingeing have notable differences in addictive-like behavior. Journal of Nutrition, 139(3), 623-628.
- Benton, D. (2009). The plausibility of sugar addiction and its role in obesity and eating disorders. Clinical Nutrition, 29(3), 288-303.
- Fortuna, J. L. (2010). Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes. Journal of Psychoactive Drugs, 42(2), 147-151.
- Pelchat, M. (March, 2009). Food addiction in humans. The Journal of Nutrition. 139(3), 620-622.
- Zdrowe Rozwiązania